Interview door Charlotte Post – Haarlems Dagblad

26 augustus 2021

Foto: Daniëlle van Coevorden

Elke auteur een eigen aanpak

Binnen de literaire wereld is Lex Jansen (67) al lange tijd een bekende naam. Toch had – en heeft – hij een onzichtbaar beroep. Jansen werkte bijna dertien jaar als uitgever en redacteur bij Uitgeverij De Arbeiderspers. Momenteel begeleidt hij auteurs bij het ontwikkelen en uitdiepen van hun schrijverstalent.

Hij doet dit via Uitgeverij Magonia, die hij in 2013 oprichtte. Eerder gaf hij ook schrijfcursussen op locatie maar dit is stil komen te liggen door corona. Hij richt zich nu vooral op individuele begeleiding. Daarnaast brengt Magonia elk jaar verschillende titels op de markt. Dit jaar waren dat  bijvoorbeeld Stofloze Afdruk van Henry Sepers en Dames in zwaar weer van Nienke van Opstal.

Onderwijs

Jansen is via het onderwijs in de literaire wereld beland. Hij vertelt: ,,Ik was altijd al erg met taal bezig. Na mijn studies Frans en Nederlands ben ik in het onderwijs terechtgekomen. In het begin gaf ik les aan pubers, later werd ik vakdidacticus aan de Hogeschool van Amsterdam. Daar gaf ik onder meer college aan studenten die leraar wilden worden.”

Ook was Jansen secretaris van de Vereniging van Leraren in Levende Talen. Deze vereniging zet zich in voor de bevordering en de ontwikkeling van het talenonderwijs in Nederland. ,,Daardoor kwam ik in het hele land. Op den duur kende ik zo’n beetje iedereen in de onderwijswereld”, aldus Jansen. ,,Omdat ik zo aanwezig was en omdat de uitgeverijen in die tijd vernieuwing zochten, werd  mij op een gegeven moment gevraagd om bij Uitgeverij Thieme te komen werken.”

Uitgeverij Thieme

Jansen vertelt dat hij met het naderen van zijn veertigste verjaardag al twijfels kreeg over zijn docentschap: ,,Ik begon me af te vragen of ik wel mijn hele leven voor de klas wilde staan. Het was voor mij dan ook een logische stap om naar Thieme te gaan.” Als uitgever ontwikkelde hij vervolgens diverse grote leergangen Frans, Duits en Engels. Jansen bleef hierdoor werkzaam binnen de educatieve wereld maar de eerste stappen op het gebied van de uitgeverij waren een feit.

Zijn band met de literaire wereld werd ondertussen steeds sterker, ook vanwege zijn privésituatie. ,,Mijn partners zijn auteurs Arthur Japin en Benjamin Moser”, zegt hij hierover. ,,Via Arthur kwamen er steeds meer schrijvers in mijn kennissenkring. Na zeven jaar werken aan leergangen en examenbundels was  mijn affiniteit met die literaire kant steeds dwingender geworden.”

Grote namen

Jansen wist dat er al een hele tijd een vacature voor een uitgever bij De Arbeiderspers openstond: ,,Ik dacht dat ik geen kans maakte, maar na veel aarzeling heb ik toch gesolliciteerd. En ik werd aangenomen.” Lachend memoreert hij: ,,Ik weet nog dat ik op de eerste werkdag aan mijn bureau ging zitten en dat ik geen idee had wat ik moest doen. Gelukkig had ik een geweldige secretaresse die mij vertelde wat er allemaal moest gebeuren. Drie weken later had ik het onder de knie.”

Dertien jaar lang bleef Jansen bij De Arbeiderspers, waar hij werkte met grote namen als Anna Enquist, Maarten ’t Hart, Joost Zwagerman en Michel Houellebecq. ,,Het was een geweldige tijd, met name de eerste acht jaar. Daarna vonden er allerlei reorganisaties plaats omdat het economisch erg slecht ging.” Na de zoveelste reorganisatie was Jansen er wel klaar mee. Hij vertrok bij De Arbeiderspers en richtte zijn eigen uitgeverij op. ,,Bij Magonia geef ik op kleine schaal titels uit. De focus ligt echter op het begeleiden van auteurs”, zegt hij. ,,Deze begeleiding is per auteur heel verschillend. Soms denk je mee met het hele concept, soms lees je per hoofdstuk mee. Ze hebben allemaal hun eigen voorkeuren en gaan allemaal op hun eigen manier met opmerkingen of kritiek om.”

Op de achtergrond

Als uitgever, redacteur en begeleider is hij veelal op de achtergrond aanwezig, maar daar heeft hij geen enkel probleem mee: ,,Ik ben daar eigenlijk helemaal niet mee bezig.” Het zijn dan ook vooral ‘zijn’ auteurs waarom hij zich bekommert. ,,De meeste auteurs blijven van nature liever op de achtergrond. Ze zijn vaak erg in zichzelf gekeerd, vooral tijdens het schrijfproces. Als het werk dan af is, wordt er opeens verwacht dat ze op de voorgrond treden. Heel veel auteurs zitten daar helemaal niet op te wachten. Er wordt daarmee een appèl gedaan op twee totaal verschillende energieën.”

Talkshows

Jansen kan de auteurs tot op bepaalde hoogte afschermen voor de publieke aandacht. Maar het is volgens hem wel noodzakelijk dat ze zichtbaar blijven. ,,In Nederland vergeten we de mensen zo snel. Dat overkomt ook overleden auteurs zoals Wolkers, Reve en Mulisch.” Zelf heeft Jansen ook weleens in een talkshow gezeten: ,,Ja, onder andere bij Barend en Van Dorp, toen Boudewijn Buch was overleden. Maar dat doe ik alleen als het echt noodzakelijk is.”

Website: www.magonia.nl